Slaapproblemen examenvrees

Examenvrees

Heb je last van examenvrees, dan ben je bang voor een examen, een overhoring of een toets. De ‘favorieten’ zijn schoolexamens en rijexamens. Negatief denken en stress zijn de meest voorkomende effecten van examenvrees. Wat gezonde spanning voor een examen is op zich niet verkeerd, dat kan zelfs nuttig zijn. Je wordt er alerter van en beter geconcentreerd. Maar als die spanning niet gezond meer is, en je regelrecht bang bent, dan hebben we het over serieuze examenvrees. Dat negatief denken en de stress hebben dan de overhand. Je bent misschien wel banger voor je angst dan voor het examen zelf. Daardoor wordt de kans op zakken nog groter. Dat bevestigt je dan weer in je negatieve denken en zo is het cirkeltje helemaal rond. Je moet erachter komen wat eigenlijk de oorzaak is van die angst waar je last van hebt, zodat je er wat aan kunt doen. Afgezien daarvan, zijn er ook middelen om het hele probleem te reduceren. Goed slapen is daar één van.

Spanning

Is het weer examentijd, dan brengt dat altijd spanning met zich mee. Veel mensen hebben last van examenvrees. Het is immers erop of eronder, slagen of zakken, en dat is niet niks. Zak je, dan moet je het over doen. Dat geldt niet alleen in de schoolomgeving, maar ook voor bijvoorbeeld een rijexamen.

Die spanning kan zo zwaarwegend zijn, dat je last krijgt van je reinste examenvrees. Eigenlijk is examenvrees gewoon faalangst te noemen, de angst om niet goed genoeg te zijn, je examen niet te halen, opeens een black-out te hebben en geen antwoorden meer te weten… die angst kan jou helemaal beheersen.

Negatieve spanning

Zoals gezegd is wat spanning op zich genomen best goed. Je concentreert je beter, je bent alerter, je presteert beter. Bij de meeste mensen valt de spanning wel weg als het zover is en je daadwerkelijk aan je examen begonnen bent. Dan kun je je wel weer aardig goed ontspannen en ben je van binnen wel weer rustig.

Spanning is negatief te noemen als je echt aan het piekeren bent en uit angst om slecht te presteren véél te lang in de boeken blijft neuzen, omdat je denkt dat je alles nog niet weet. Je probeert domweg alles krampachtig in je hoofd te stampen, omdat je niet meer ziet wat echt belangrijk is om te weten en wat niet. Je ziet het verschil niet meer tussen wat je echt uit je hoofd moet leren en wat je gewoon begrijpen moet en je zit helemaal in de stress.

In je lichaam gebeurt er dan van alles. Je ademhaling versnelt, soms hyperventileer je dan zelfs, je hartslag verhoogt, je begint te zweten, je hebt het veel te warm, of juist te koud, je spieren zijn gespannen en je kunt je niet goed concentreren. Dit heb je dan vooral bij bepaalde onderdelen; niet alles vind je even lastig: ben je goed in talen dan leer je het haast vanzelf en vind je biologie of natuurkunde boeiend, dan is leren gewoon leuk. Soms speelt externe druk ook mee, zoals ouders die het niet van je pikken als je zakt, of een leraar die lastig doet, of omdat zakken een hoop extra geld gaat kosten, en tijd. Speelt die extra druk je parten, dan krijg je haast vanzelf dat gevoel dat het je niet gaat lukken.

Reacties

Je kunt daarop reageren op twee manieren:

• Je gaat het studeren uitstellen, want je weet toch niet goed waar en hoe je eraan beginnen moet, met het gevoel dat je het toch niet kunt, of
• Je duikt als een gek in de boeken, begint er veel te vroeg mee en gaat er veel te lang mee door

Dit wordt vechtgedrag of vluchtgedrag genoemd: de ene vlucht, of meldt zich ziek, de ander werkt veel te hard. Geen van beide manieren is goed.

Tips

• Goed voorbereiden, houd de rode draad in de gaten wanneer je aan het studeren gaat. Begin op tijd en gedoseerd met leren.
• Werk je rustig door de stof heen, je hoeft niet vooruit te lopen, blijf gewoon bij. Verwerk je de stof in het juiste tempo, dan hoef je op het eind alleen maar te herhalen.
• Vat je iets van de stof niet, doe daar dan op tijd wat aan.
• Tijdens het examen nog steeds gespannen? Zie het dan als positieve spanning en heb er vertrouwen in dat je de stof beheerst.
• Er zijn homeopatische middelen die je kunnen helpen van binnen wat rustiger te worden, zoals valeriaan. Dat kun je innemen wanneer het echt nodig is.
• Slaap genoeg en goed. Je hebt een goed bed nodig, met een goed kussen en een goed dekbed, zodat je lichaam echt tot rust komt. Vooral laatste avond voor je examen moet je niet meer verder stampen, maar lekker op tijd gaan slapen.